Część 1: Nazwy miejscowości

Miejscowości pogrupowane są w kolejności alfabetycznej, według nazw ustalonych przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości obowiązujących w większości przypadków do chwili obecnej. Poniżej odnotowane są o ile istnieją, inne wersje polskich nazw, używane przez miejscową ludność, bądź wymienione w źródłach historycznych (oznaczone literą P na początku linii). Dla większości miejscowości wymienione są także jej nazwy występujące w przekazach historycznych, wraz z rokiem i pracą z cytowanym dokumentem. Skrót „Bar.” oznacza pracę dr Otto Barkowskiego „Quellenbeiträge zur Siedlungs- und Ortsgechichte des Hauptamtes Stradaunen-Oletzko”, pod wskazaną datą; „1879: Kęt.” - „Nazwy miejscowe polskie Prus Zachodnich, Wschodnich i Pomorza wraz z przezwiskami niemieckimi” Wojciecha Kętrzyńskiego z 1879 roku, „1882: Kęt.” - „O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich” Wojciecha Kętrzyńskiego z 1882 roku.

Większość nazw cytowana jest na podstawie dokumentów w używanym przez administrację i władze języku niemieckim, stąd też ich brzmienie będące próbą transkrypcji polsko brzmiącego miana na niemiecką pisownię. W latach 1924-1938 administracyjne władze niemieckie dokonały zmiany nazw większości miejscowości (podobnie jak na terenie reszty Prus Wschodnich) przede wszystkim w przypadkach polskiego brzmienia nazwy. Miejscowości otrzymały niemiecko brzmiące miana, będące bądź próbą tłumaczenia polsko brzmiącej nazwy (np. Orzechowen na Nußberg), bądź nie odnoszące się do poprzedniej, tracąc historyczne korzenie (Juchy na Fließdorf). Nowe nazwy obowiązywały do 1945 roku, momentu przejęcia władzy przez administrację Polską. W przypadku takiej zmiany podano daty obowiązywania nowej nazwy oraz poprzednią, na końcu każdego z zestawień.

Nazwy obowiązujące po drugiej wojnie światowej ustalała do 1960 roku Komisja Ustalania Nazw Miejscowości Przy Ministerstwie Administracji Publicznej. Na pierwszej konferencji ustalono nazwy dla miejscowości liczących powyżej 5000 mieszkańców, opublikowane później w „Monitorze” z dnia 19 maja 1946 roku, nr 44, poz. 85. Podczas drugiej ustalone zostały nazwy miejscowości do 5000 mieszkańców, oraz niektórych stacji kolejowych, w tym Starych Juch, Rogal i Skomacka Wielkiego. Opublikowane zostały w „Monitorze” z dnia 16 grudnia 1946 roku pod numerem 142. Trzecia konferencja ustaliła nazwy reszty stacji kolejowych oraz miejscowości liczących 500 do 1000 mieszkańców. Praca jej przedstawiona została w monitorze z dnia 15 marca 1947 roku, pod numerem 37. Na czwartej konferencji ustalone zostały nazwy miejscowości liczących od 250 do 500 mieszkańców, min. Szczecinowa (dla byłych Prus Wschodnich również części osad liczących 500 do 1000 mieszkańców), opublikowane w „Monitorze” z dnia 22 sierpnia i 15 października 1947, nr 111 i 124. Piąta konferencja ustaliła nazwy dla wsi liczących poniżej 250 mieszkańców, (w przypadku Prus 250 do 500), opublikowane w „Monitorze” z dnia 12 lutego 1948 pod numerem 14. Podczas niej uwzględnione zostały z terenu dzisiejszej gminy Stare Juchy wsie Gorłówko, Liski i Zawady Ełckie. Resztę nazw ustaliła ostatnia, szósta konferencja. Warto tu nadmienić iż tereny byłych Prus Wschodnich określane były nie spotykanym obecnie mianem Pomorza Mazowieckiego. Podczas tych ustaleń, udało się zachować w większości historyczne brzmienie nazw osad. Jedynie część gospodarstw rolnych w okolicy Skomacka Wielkiego zatraciła brzmienie swych poprzednich nazw, nawiązując do nazwisk ich właścicieli.

† - oznacza nazwę obecnie nie używaną, nie wspomnianą w „Wykazie nazw miejscowości w Polsce”; Ministerstwa Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska i Głównego Urzędu Statystycznego z 1980 roku, odnotowane po raz ostatni w „Spisie miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”; z 1967 roku.

†† - miejscowość nie istniejąca, nie wspominana w żadnych powojennych źródłach.

Bałamutowo

P: Maługowo (1879: Kęt.)

Girzwolle (Bark.), Palomodowa (Bark.), Ballamutowen (1664 Bark.); do 1934: Ballamutowen, od 1934 do 1945: Giersfelde

Czerwonka

Rothflies (1882: Kęt.), Cirwoncken (1882: Kęt.), do 1932: Czerwonken, od 1932 do 1945: Rotbach

Dobra Wola

P: Dobrawola (1879: Kęt), Dobrowola

Dobrawolla (1879: Kęt.), do 1936: Dobrowolla, od 1936 do 1945: Willenheim

Gorło

Gorle (pocz. XVI w.: Bark.), Gorlle (pocz. XVI w.: Bark.), Gorlenn (1540: Bark.), Gorlen (1664: Bark.), do 1938: Gorlen, od 1938 do 1945: Aulacken

Gorłówko

P: Gorłówka, niekiedy potocznie - nieprawidłowo: Garłówka

Gorloffcken (1664 Bark.), Gorloffken (1882: Kęt.), do 1938: Gorlowken, od 1938 do 1945: Gorlau

Grabnik

Grabnick

Jeziorowskie

P: niekiedy potocznie - nieprawidłowo: Jeziorowo

Jesiorowsken (Bark.), Gezeroffski (pocz. XVI w.: Bark.), Jeseroffscki (1540: Bark.), Jesioroffscken (1664 Bark.), Jesiorowsken (1882: Kęt.), do 1929: Jesziorowsken, od 1929 do 1945: Seedorf

Kałtki

P: często potocznie - nieprawidłowo: Kaltki

Kalmars (pocz. XVI w.: Bark., łącznie z Olszewem), Calmars (pocz. XVI w.: Bark., łącznie z Olszewem), Colmars (1540: Bark.), Calmarck (1540: Bark.), Kaldtken (1664 Bark.), do 1938: Kaltken, od 1938 do 1945: Kalthagen

† Karlewo

P: Karolewo, PGR Grabnik

Od 1898 do 1938: Karlewen, od 1938 do 1945: Karlshöfen

Królowa Wola

P: Zalesie (1882: Kęt.)

Krolowollen (1879: Kęt.), do 1926: Krolowolla, od 1926 do 1945: Königswalde

Liski

Liskaw mit Knottelberge (pocz. XVI w.: Bark.), Liskaw (pocz. XVI w.: Bark.), Lissaw (pocz. XVI w.: Bark.), Lisse und Knotelberge (pocz. XVI w.: Bark.), Liscke (1540: Bark.), Liscken (1664 Bark.), Liscken (Bark.), do 1938: Lysken, od 1938 do 1945: Lisken

Łaśmiady

P: Laszmiady, jako Laśmiady po raz ostatni wymienione pod tą nazwą w „Spisie miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” z 1967 roku.

Lesemund (1540: Bark.), Lesemuntzki (1540: Bark.), Lasmiaden (Bark.), Lasameth (1664 Bark.), do 1938: Laszmiaden, od 1938 do 1945: Laschmieden

† Maługowo

Matubowen, Matugowo

Do około 1900 samodzielna miejscowość, obecnie część wsi Bałamutowo.

† Mrągowizna

P: PGR Skomack Wielki

Thalau

Nowe Krzywe

P: Małe Krzywe, Wólka Krzywska

Klein Krzywen (1664 Bark., do 1929), od 1929 do 1945: Grünsee

† Nowe Juchy (1)

P: Nowa Jucha

Clein Juche (1540: Bark.), Neu Jucha (1664 Bark., do 1938), od 1938 do 1945: Fließdorf

Olszewo

Olschöwen (1664 Bark.), Olschewen (1879: Kęt.), do 1938: Olschöwen, od 1938 do 1945: Frauenfliess

† Orla Jucha, poprawnie: Szlacheckie Juchy (1)

P: Szlachecka Jucha

do 1938: Adlig Jucha, od 1938 do 1945: Adlig Fließdorf

Orzechowo

Orsechowa (Bark.), Gross Orscechowa (1664 Bark.), do 1924: Orzechowen, od 1924 do 1945: Nußberg

Ostrów

P: Wierciejki (1879: Kęt.); PGR Ostrów

Wiertzicke (1879: Kęt.), Friedrichswerder, Werder

Panistruga

P: Panistrugi (1882: Kęt.)

Panistruga (1540: Bark.), Panistrugga (1540 i 1664 Bark.), Herrenbach (Bark.), Pannstruga (1879: Kęt.), do 1927: Panstruga, od 1927 do 1945: Herrnbach

Płowce

Plowicze (pocz. XVI w.: Bark.), Plowitz (pocz. XVI w. i 1540: Bark.), Plofftzen (1664: Bark., 1882: Kęt.) do 1938: Plowczen, od 1938 do 1945: Plötzendorf

Rogale

Rogallen, Gross Rogallen

Rogalik

P: PGR Rogalik, PGR Rogaliki

Rogalliken (1879: Kęt.), do 1938: Rogallicken, od 1938 do 1945: Kleinrosenheide

Sikory Juskie

Schikora (1540: Bark.), Schiekorrn (1664: Bark.), do 1927: Schikorren, od 1927 do 1945: Wellheim

Skomack Wielki

P: Skomack

Gr. Skomatzken (1879: Kęt.), do 1938: Skomatzko, od 1938 do 1945: Dippelsee

† Skopnik

P: PGR Orzechowo

Schönfelde

†† Soszerki - obecnie nie istnieją, znajdowały się przy szosie Stare Juchy - Szczecinowo.

Stare Juchy (1)

P: Stara Jucha

Juchi (pocz. XVI w.: Bark.), Alde Juchen (1540: Bark.), Aldt Jucha (1664 Bark.), do 1938: Alt Jucha, od 1938 do 1945: Alt Fließdorf

Stare Krzywe

Crommen Sehe (pocz. XVI w.: Bark.), Cromensehe (pocz. XVI w.: Bark.), Cromsehen (1540: Bark.), Kriziwentzken (Bark.), Aldt Krziewen (1664 Bark.), Alt Krziwen (1882: Kęt.), Krummensee (1882: Kęt.), do 1936: Alt Krzywen, od 1936 do 1945: Alt Kriewen

Szczecinowo

Zezinowen (1664 Bark.), Sczecinowen (1882: Kęt.; Bark.), do 1925: Szczecinowen, od 1925 do 1945: Steinberg

† Tamkowo

P: PGR Skomack Wielki

Hohenau

† Tuchlińsko

P: PGR Skomack Wielki

Grünthal

Zawady Ełckie

P: Zawady

Sawadden (1664 Bark., do 1938), od 1938 do 1945: Auglitten

 
Uwaga:

(1) Od 1929 roku Nowe Juchy, Stare Juchy i Szlacheckie Juchy funkcjonują administracyjnie jako jedna miejscowość: Stare Juchy

Część 2: Nazwy fizjograficzne nie stanowiące nazw osiedli

Opracowane w głównej mierze na podstawie Słownika nazw miejscowych okręgu mazurskiego - Część II - Nazwy fizjograficzne (zlokalizowane)” Gustawa Leydinga, wydanego nakładem Komisji Filologicznej Wydziału Filologiczno-Filozoficznego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, w Poznaniu 1959 roku

Na nazwy fizjograficzne nie stanowiące nazw osiedli i osad ludzkich składają się miana jezior, gór, rzek, wysp położonych na terenie gminy. Nazwy te pogrupowane są w układzie alfabetycznym według poprawnej nazwy obiektu. W dalszej kolejności wymienione są nazwy niemieckie z 1939 roku, z ewentualnym opisem ich zmian w czasie; oraz dalsze warianty nazw niemieckich, polskich i ludowych, wraz z datami ich zapisu, i w części przypadków z odnośnikami do autora i literatury. Odpowiednie skróty oznaczają tu:

Barkowski: dr Otto Barkowski „Quellenbeiträge zur Siedlungs- und Ortsgechichte des Hauptamtes Stradaunen - Oletzko.” z „Altpreussische Forschungen” Rocznik XIII, Królewiec 1936.

Crome: Hans Crome „Verzeichnis der Wehranlagen Ostpreussens”, Prussia, Tom XXXII, Królewiec 1939-1941.

Hennenberger: Casp. Hennenberger „Von den See’en, Strömen ...” Część II, Królewiec 1595.

Hensel: Anton Hensel „Masuren”, Królewiec 1912.

Kętrzyński: Wojciech Kętrzyński „O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich”, Lwów 1882.

KKRUNM: nazwa ustalona na podstawie propozycji Krakowskiej Komisji Regionalnej Ustalania Nazw Miejscowości przy Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie.

Leyding: nazwa zapisana przez Gustawa Leydinga-Mieleckiego na podstawie danych zebranych od ludności miejscowej w okresie międzywojennym.

Lucanus: Aug. Herm. Lucanus „Preussens uralter und heutiger Zustand” (Manuskrypt z 1748 roku), Tom I i II, Giżycko 1913.

Naroński: Josef Naroński „Districtus Rheinensis ... Anno 1663” (reprodukcja mapy), Mitteilungen der Literarischen Geselschaft Masovia, Zeszyt XXXI, Giżycko 1928.

Srokowski: Stanisław Srokowski „Jeziora i moczary Prus Wschodnich”, Warszawa 1930.

Toeppen: dr M. Toeppen „Geschichte Masurens”, Gdańsk 1870.

WAP: dane zaczerpnięte z Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Olsztynie - Zespół 3 - Vermessungs - Register Vorwerk Skomatzko.

Bocian, jezioro

Grosser Brillen See (od 1938 do 1945), Grosser Bodzian See (1938), Bocian (1928-Leyding); jezioro około 9,00 ha, na północ od wsi Panistruga i na zachód od Orzechowa.

Bocianek, jezioro

Kleiner Brillen See (od 1938 do 1945), Kleiner Bodzian See (1938), Bocianek (1928-Leyding), Mały Bocian (1928-Leyding); jezioro około 2,50 ha na północ od wsi Panistruga i na zachód od wsi Orzechowo.

Brzozowy Ostrów, wyspa

Birken Insel (1940), Brzozowy Ostrów (1928-Leyding), Trzaskowy Grónd (1928-Leyding); wysepka na zachodniej części jeziora Łaśmiady, między wsiami Łaśmiady i Sikory Juskie.

Czarne Jezioro

Czarnsee (1939), Czarne Jezioro (1929-Leyding), Carne Jezioro (1929-Leyding); jezioro na zachód od wsi Ostrów. Niekiedy zwane Wylewy.

Garbas, jezioro

Berg See (od 1938 do 1945), Garbass See (1928), Gerbosch (1481-Barkowski), Garbas (Kętrzyński, 1928-Leyding), Garbasy (1928-Leyding); jezioro 44,70 ha na południe od wsi Liski.

Gawlik, rzeka

Gablick Fliess (1928, 1940), Gablinck (1549-Barkowski), Gabligk (1475-Barkowski), Gawlik (1928-Leyding, Kętrzyński); strumyk, łączy jezioro Gawlik z jeziorem Jędzelewo.

Gorło, jezioro

Niekiedy zwana jest tak zatoka jeziora Ułówki przyległa do wsi Gorło.

Grabnickie Jezioro

Grabnick See (1939), Grabnickie Jezioro (1928-Leyding); jezioro 20,70 ha na południowy zachód od jeziora Sawinda Wielka, przy wsi Grabnik.

Grodzisko, góra (koło Starych Juch)

Schloss Berg (1939), Grodzisko (1928-Leyding); pagórek przy szosie Stare Juchy-Kałtki i jeziorze Jędzelewo. Zwane także "Zamkową Górą".

Grodzisko, góra (koło Skomacka Wielkiego)

Schloss Berg (1928), Kymmenau (1515-Hennenberger), Grodzisko (KKRUNM), Zamkowa Góra (1929-Leyding); pagórek na północ od jeziora Orzysz, w pobliżu wsi Ostrów.

Jędzelewo, jezioro

Hänsel See (od 1938 do 1945), Henselewo See (1921, 1928), Hensel (1595-Hennenberger), Henselin (1566-Barkowski), Hensell (1471-Barkowski), Jędzelewo (1928-Leyding); jezioro 150,50 ha na zachód od Starych Juch.

Jędzelewska Góra

Scwedenschanze (1939), Inseleska Gora (Crome), Jędzelewska Góra (1928-Leyding); pagórek na południe od wsi Krzywe i od jeziora Krzywił.

Juskie Jezioro

Juchaer See (1939), Juchasee (Hensel), Juskie Jezioro (1928-Leyding); jezioro około 1,50 ha w obrębie wsi Stare Juchy, między stacją kolejową, a ulicą Długą.

Kleszczówka, jezioro

Kleszowka See (1939), Kleszczówka (1928-Leyding), Klescówkja (1928-Leyding); jezioro 4,60 ha na południowy wschód od wsi Szczecinowo.

Kozak, góra

Kosacken Berg (1939), Mons Kozak (1663-Naroński), Kozak (1928-Leyding); góra na południowy wschód od wsi Rogale.

Krzywił, jezioro (obecnie: Krzywe)

Rinnen See (od 1938 do 1945), Krzywill See (1921, 1929), Kerzibelle (1748-Lucanus), Krzibelle (1595-Hennenberg), Krummensehe (1475-Barkowski), Krzywił (Kętrzyński), Krzyjił (1928-Leyding), Krzywe Jezioro (Srokowski); jezioro 28,30 ha przy wsi Nowe Krzywe.

Liska, strumyk

Lisker Graben (1939), Steinfluss (1481-Barkowski), Liska (1928-Leyding); strumyk, łączy jeziora Garbas i Rekąty.

Łaśmiady, jezioro (obecnie Laśmiady)

Laschmieden See (od 1938 do 1945), Laszmiaden See (1921, 1929), Lazomet (1595-Hennenberger), Lasameth (1541-Barkowski), Lesemundt (1474-Barkowski), Łaśmiady (KKRUNM), Laśmiada (Kętrzyński), Laśmiadzkie (Srokowski), Łaźniady (1928-Leyding); jezioro około 1077,70 ha przy wsiach Sikory Juskie, Malinówka Wielka, Piaski i Sajzy. Niekiedy zwane też Zdręczno.

Łaźna Struga, rzeka

Lyck Fluss (od 1938 do 1945), Haaszner Fliess (1921, 1928), Haasznenfliess (1921, 1928), Hasen (1595-Hennenberger), Eysischer Fluss (1548-Barkowski), Asen (1495-Barkowski), Aschenitze (1471-Barkowski), Łaźna Struga (1930-Leyding), Łaźnica (1928-Leyding), Łaźno (Srokowski); rzeka łącząca jezioro Litygajno z jeziorem Łaśmiady (na północno-zachodniej granicy gminy Stare Juchy).

Małe Jezioro

Kleiner Grabnick See (1939); Szienszek See (1939), Małe Jezioro (1928-Leyding), Sincek (1928-Leyding); jezioro około 12,23 ha na południowy wschód od wsi Grabnik.

Mały Garbas, jezioro

Śródleśne jezioro położone na południowy zachód od jeziora Garbas.

Mleczówka, jezioro

Grosser Wolf See (od 1938 do 1945), Mleczowka See (1921, 1928), Grosser Mleczowka See (1928), Gross Mleczowker See (1832-WAP), Gross Mliczowka See (1832-WAP), Mleczówka (1928-Leyding), Duza Mlecówkja (1928-Leyding); jezioro 92,20 ha na wschód od wsi Skomack Wielki.

Mleczówka Mała, jezioro

Kleiner Wolf See (od 1938 do 1945), Kleiner Mleczowka See (1938), Klein Mleczowker See (1832 -WAP), Kleine Mliczowka See (1832 -WAP), Mleczówka Mała (1928-Leyding), Mala Mlecówkja (1928-Leyding); jezioro około 2,50 ha między wsią Skomack a jeziorem Mleczówka.

Młyńska Struga, kanał

Fliessdorfer Mühlenbach (od 1938 do 1945), Juchaer Mühlenfliess (1938), Hensel (1477-Barkowski), Młyńska Struga (1928-Leyding); kanał łączący jeziora Jędzelewo i Rekąty.

Orzechówko, jezioro

Kleiner Sonntag See (od 1925 do 1945), Kleiner Szonstag See (1921), Orzechower See (1939?), Orzechaw (1487-Toeppen), Orzechówko (1928-Leyding), Orzechowskie Jezioro (Kętrzyński, 1928-Leyding); jezioro 15,20 ha na południe od wsi Orzechowo.

Płowiecka Góra

Plötzendorfer Berg (od 1938 do 1945), Plötzer Berg (1938), Plowczer Berg (1921, 1928), Płowiecka Góra (1928-Leyding), Płojecka Góra (1928-Leyding); góra 204 m npm. na północny wschód od wsi Płowce.

Pokrzywy, bagno

Bruch See (1921, 1928), Nesselbruch See (1928), Pokrzywy (1928-Leyding); łąki, dawniejsze jezioro (4,23 ha) i bagno, na południowy wschód od jeziora Szóstak.

Rekąty, jezioro

Reckent See (1921, 1928, 1939), Rekant (1481-Barkowski), Rekąty (Srokowski), Rekięty (1928-Leyding); jezioro około 52,00 ha na południowy wschód od Starych Juch.

Rogal, jezioro

Grosser Rogaller See (1939), Rogal (1928-Leyding; Kętrzyński), Rogalskie Jezioro (1928-Leyding); jezioro 32,40 ha przy wsi Rogale.

Rogalik, jezioro

Kleiner Rogaller See (1939), Rogalik (1928-Leyding); jezioro16,40 ha na południowy wschód od wsi Rogale.

Sawinda Wielka, jezioro

Grosser Margen See (od 1938 do 1945), Grosser Sawinda See (1921, 1928), Satrind (1748-Lucanus), Satrinde (1595-Hennenberger), Sonewide (ok. 1390-Toeppen), Sawinda Wielka (KKRUNM), Zawindy (Kętrzyński), Zajindy (1928-Leyding); jezioro 237,50 ha na zachód od wsi Czerwonka.

Straduński Borek, las

Lycker Forst (1939), Milchbuder Revier (1939), Stradaunische Waldt (1614), Straduński Borek (1928-Leyding); lasy między wsiami Straduny, Siedliska i Królowa Wola.

Szóstak, jezioro

Sonntag See (od 1925 do 1945), Szonstag See (1921), Grosser Szonstags See, Sonstack (1748-Lucanus), Sonstag (1595-Hennenberger), Szonstag (1572-Barkowski), Sonstag (1538-Barkowski), Soymstagk (1538-Kętrzyński), Sanstangen (1487-Toeppen), Szóstak (KKRUNM), Szostak (Srokowski), Sząstak (Kętrzyński), Sąstak (1928-Leyding), Sónstak (1928-Leyding); jezioro 680,60 ha obok wsi Orzechowo i Szczecinowo.

Ślepieniec, jezioro

Jezioro na północ od szosy Stare Juchy-Gorło.

Tatarskie Wały, okolica

Wallberge (1939), Tartarenschanze (1939), Tatarskie Wały (1928-Leyding); okolica między wsią Liski a jeziorem Zawindki, na południe od drogi do Jeziorowskich.

Tulewo, bagno

Thalau Bruch (od 1932 do 1945), Tulewo See (1939), Tulower See (1832-WAP), Tulewo Bruch (1831-WAP), Tyolewen Bruch (1768-WAP), Tilewo (1663-Naroński), Tileuen (1595-Hennenberger), Tulewo (1928-Leyding); dawniejsze jezioro, obecnie łąki na południowy wschód od wsi Skomack Wielki.

Ulaski, okolica

Ulaski (1939), Ulasky (1832-WAP); okolica na południowy zachód od wsi Skomack Wielki, w kierunku wsi Ostrów.

Ułówki, jezioro

Blanker See (od 1938 do 1945), Uloffke See (1921, 1928), Ulaff (1595-Hennenberger Casp.), Olaufken (1550-Barkowski), Golauffken (1548-Barkowski), Ułówki (Srokowski), Ułówka (Kętrzyński), Ułówkja (1928-Leyding); zachodnia odnoga jeziora Łaśmiady przy wsiach Gorło i Łaśmiady.

Wielga Góra

Wielga Góra (1928-Leyding), Jelga Góra (1928-Leyding); góra około 1 km na południe od wsi Rogale.

Wielka Góra

Pagórek na południe od Starych Juch, przy drodze do Zelek. Zwany także Dużą Górą.

Wilcza Parowa, wąwóz

Wolfsschlucht (1939), Wilcza Parowa (1928-Leyding), Jilca Parowa (1928-Leyding); dolina leśna na zachód od wsi Grabnik, na granicy z gminą Wydminy.

Woszczelska Struga

Woszeller Fliess (1939), Wosczellener Fliess (Keller), Woszczelska Struga (1928-Leyding), Woscelska Strugja (1928-Leyding); strumyk łączący jeziora Sawinda Wielka i Woszczelskie.

Zamczysko, góra (koło Rogal)

Schloss Berg (1939), Zamzisko (1939), Zamczysko (1928-Leyding); góra na północ od wsi Rogale, nad zachodnim brzegiem jeziora Rogalskiego.

Zamczysko, góra (koło Gorłówka)

Zamzisko Gurra (1939), Zamczysko (1928-Leyding), Zamcysko (1928-Leyding); pagórek na północ od wsi Gorłówko przy drodze do Dobrej Woli.

Zawadzkie Jezioro

Muxt See (1921, 1928, 1939), Moxt (1595-Hennenberg), Zawadzkie Jezioro (1928-Leyding), Moksty (1928-Leyding); jezioro 124,40 ha przy wsi Zawady Ełckie.

Zawindki, jezioro (obecnie Sawinda Mała)

Kleiner Margen See (od 1938 do 1945), Kleiner Sawinda See (1929), Zawindki (1928-Leyding), Zajindki (1928-Leyding); jezioro 36,20 ha przy wsi Jeziorowskie.

Zielone Jezioro

Sielony See (1939), Sczielony See (1939), Zelony See (1928-Leyding), Zielone Jezioro (1928-Leyding); jezioro 10,20 ha na południowy wschód od wsi Grabnik.

Żabieniec, jezioro

Tekst © Michał Kawecki 1997 - 2011